AB, fiyatları düşürmek amacıyla ortak doğal gaz talebi sağlayacak platformu faaliyete geçirdi

Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından yükselen enerji fiyatlarına karşı önlem alan Avrupa Birliği, fiyatları düşürmek ve istikrarlı bir arz sağlamak amacıyla ortak gaz alım platformu başlattı.

AggregateEU ​​platformunun canlıya geçmesinin ardından yapılan açıklamada, çok sayıda şirketin teklif verdiği ve ilk teslimatların Haziran sonu veya Temmuz başında yapılmasının beklendiği belirtildi.

Program, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından hedeflediği yaptırımlara misilleme olarak AB’ye gaz arzını kesme kararının tetiklediği enerji krizini ele almak için geçtiğimiz Aralık ayında üye ülkeler tarafından kabul edilmişti.

Platform, katılımcı ülkelerden enerji şirketlerinin önümüzdeki yıl için doğal gaz ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) taleplerini iletmelerine ve bu talebi karşılamak için aylık ihaleler düzenlemelerine olanak sağlayacak.

AB ülkelerinin depolama yükümlülüklerinin en az %15’ini bir araya toplamaları gerekmektedir. Bu da platform üzerinden bir yılda yaklaşık 13,5 milyar metreküp (bcm) doğal gazın satın alınması gerektiği anlamına geliyor.

Bu şekilde AB, kış aylarında evlere ve işyerlerine yakıt sağlamaya devam etmek için yeterli gaz sağlamaya çalıştığı 2022 ilkbahar ve yazının tekrarlanmasını önlemeyi amaçlıyor.

Rusya’nın AB’ye boru hattı sevkiyatını kesme kararıyla tetiklenen gaz arayışı, fiyatların daha da artmasına yol açtı ve Ağustos ayında megavat saat başına 321 avroyla rekor seviyeye ulaştı.

Fiyatlar şu anda megavat saat başına 40 avro civarında seyrediyor.

Platform, Rusya’ya bağlı şirketlere kapalı

Şimdiye kadar 76 şirket hem alıcı hem de satıcı olarak platforma kaydoldu. Alıcılar, 27 AB üye ülkesinin yanı sıra Ukrayna, Moldova, Gürcistan ve Batı Balkan ülkelerini içeren Enerji Topluluğu ülkelerinden gelebilirken, satıcılar için tek kriter, bir Rus kuruluşunun mülkiyetinde veya kısmen kontrolünde olmamasıdır.

Satın alma şirketlerinin ilk tur tekliflerini sunmak için beş günleri var. Satıcıların 9 Mayıs’ta tekliflerini vermeleri ve ardından müzakerelerin başlaması bekleniyor.

Sözleşmenin 17 Mayıs civarında imzalanması bekleniyor ve teslimatların bir aydan biraz daha uzun bir süre içinde gerçekleşmesi bekleniyor. Bu işlemin aylık olarak tekrarlanması planlanmaktadır.

İki farklı işbirliği modeli

Talebin konsolidasyonu ve fiyatların düşürülmesi için iki farklı işbirliği modeli oluşturulmuştur.

İlki, ikili bir sözleşme temelinde diğer şirketler adına gaz satın almayı taahhüt edecek olan sözde bir “Merkezi Alıcı”nın kurulması olacaktır. Bu nedenle, daha düşük hacimlere ihtiyaç duyan veya gerekli kredibiliteye sahip olmayan küçük işletmeler bu hizmetten yararlanabilecek ve potansiyel olarak daha düşük fiyatlardan yararlanabilecektir.

Diğer model, belirli bir hacimde gaz alımı için bir tedarikçi ile doğrudan sözleşme yapan şirketlere nakliye gibi tamamlayıcı hizmetleri sağlayabilecek bir “Vekil Temsilci” aracılığıyla uygulanacaktır.

Platformu finanse eden ancak müzakerelere dahil olmayacak Avrupa Komisyonu’ndan bir yetkili, bazı şirketler katılmadan önce ilk tur tekliflerin nasıl olacağını görmek için beklerken, hizmetlere olan ilginin önümüzdeki aylarda “katlanarak” artmasını beklediğini söyledi.

27 üye ülkenin toplam gaz depolama kapasitesinin yaklaşık 100 milyar metreküp olduğu tahmin ediliyor. Kış aylarının rahat geçebilmesi için üyelerin depolarındaki gaz miktarını 1 Kasım 2023 tarihine kadar %90’a çıkarmış olmaları gerekmektedir.

Bu kış sonunda AB depo doluluk oranı %56 idi. Bu, beş yıllık ortalama olan %34’ün oldukça üzerindedir.